Các
showroom xe nhập đóng cửa, giảm giá cắt lỗ.
Xe liên doanh tồn kho khiến doanh số 4 tháng
giảm gần 50% so với cùng kỳ 2011.
Thời gian biểu của
Lê Minh những ngày này là 9h sáng tới
showroom, trong một ngõ khuất trên đường Lê
Văn Lương (Hà Nội), để đọc báo và "đi câu"
bằng mẩu rao vặt. 16h, anh lái chiếc Morning
cũ ra quán cafe với vài người bạn hoặc về
sớm chơi với cô con gái 8 tháng tuổi. Chiếc
điện thoại lâu lắm chưa có quá 10 cuộc gọi.
"Cách đây 2 năm,
mình quên một tiếng ở nhà mà có tới 10 cú
gọi nhỡ của khách. Giờ họ đi đâu hết cả rồi",
Minh chua chát. Showroom anh làm việc đã 3
lần dọn chỗ, từ mặt đường lớn tới mặt đường
nhỏ và cuối cùng là trong con ngõ ít ai biết
tên. Có những chiếc xe sắp "ăn sinh nhật lần
thứ nhất" khi gần một năm chưa có khách hỏi.
 |
|
Những chiếc xe nằm
chờ khách tại một showroom trên
đường Lê Đức Thọ |
Khách hàng của Minh
và của cả thị trường ôtô cũng không khấm khá
hơn. Họ đang không có tiền, đang "sợ" lãi
suất và những chính sách phí đổ vào chiếc xe
hơi. Không ai dám bỏ hàng trăm triệu ra mua
một sản phẩm đắt gấp 2-3 lần Mỹ vào lúc này
nếu không có nhu cầu đặc biệt.
Lê Minh thất vọng
một thì những ông chủ thất vọng mười. Tiền
thuê kho bãi, thuê xưởng, thuê showroom,
tiền lãi ngân hàng, tiền nợ, tiền lương nhân
viên làm những người thành công một thời
quay quắt trong mớ bòng bong không lối thoát.
"Thị trường không
phải đóng băng, mà là hóa đá. Băng thì có
thể tan nhưng đá thì quá khó. Tôi không biết
phải bắt đầu từ đâu để hâm nóng trở lại",
anh Mạnh Hà, cựu giám đốc một showroom đã
đóng cửa ở Hà Nội nói. Chiếc Lexus LX570 đời
cũ anh phải chấp nhận lỗ 500 triệu đồng để
bán cho nhanh. Những dòng xe thiên về thời
trang như Audi A1 lỗ chừng 4.000-5.000 USD.
Các liên doanh cũng
không còn giữ được bình tĩnh. Lần đầu tiên
Hiệp hội các nhà sản xuất ôtô gặp mặt giới
truyền thông để đề cập về tình hình u ám. Vẻ
mặt lo lắng, Chủ tịch của VAMA Laurent
Charpentier đưa ra những con số báo động.
Doanh số xe hơi 4 tháng đầu năm tụt tới gần
50% so với cùng kỳ 2011, chỉ đạt 18.000
chiếc, gồm cả nhập và lắp ráp.
Hiệp hội ban đầu dự
báo tổng doanh số 2012 vào khoảng 140.000 xe
nhưng sau đó hạ xuống còn 100.000, giảm gần
29%. Tuy nhiên kết quả thực tế có thể thấp
hơn nữa. Dựa vào chỉ số bán hàng theo mùa,
tức không bị tác động của chính sách, thì
lượng tiêu thụ chỉ khoảng 81.000, nghĩa là
kéo thị trường quay ngược lại 5 năm trước,
thời 2007.
Thuế và phí là
nguyên nhân chính
Không e dè như
thường thấy, đại diện VAMA thẳng thừng chỉ
ra chính sách thuế và phí đã tạo ra sự ảm
đạm. Hiệp hội này cho rằng phí trước bạ 15%,
20% tại hai thị trường chính TP HCM và Hà
Nội là quá cao. Nhưng nguyên nhân chính nằm
ở phí hạn chế xe hơi mà VAMA nhận định "ở
mức rất cao so với đại bộ phận khách hàng có
thể chi trả".
"Dù chưa biết có ban
hành hay không thì rõ ràng khách hàng đang e
dè. Họ sẽ không mua một sản phẩm mà trong
tương lai có nguy cơ bị đánh phí", ông
Laurent Charpentier phân tích.
 |
|
Ông Laurent
Charpentier (trái), Chủ tịch Hiệp
hội các nhà sản xuất ôtô Việt Nam
VAMA. Ảnh: Trọng Nghiệp. |
Các liên doanh cũng cho
rằng chính sách thu phí hạn chế phương tiện
đang gián tiếp làm thất thu thuế. Với doanh
số giảm khoảng 21.000 xe so với cùng kỳ 2011
thì trong 4 tháng nhà nước thiệt hại khoảng
6.000 tỷ tiền thuế thu từ ôtô, tính một cách
trung bình.
"Dựa theo dữ liệu phân
tích của chúng tôi thì nhà nước có thể mất
12 tỷ USD tiền thuế trong 8 năm tới", đại
diện VAMA nói.
Giới nhập khẩu xe cũng
đồng quan điểm rằng chính sách phí trực tiếp
tác động xấu tới thị trường ôtô. Khó khăn
của nền kinh tế tác động không nhỏ tới nhu
cầu. Nhưng phí hạn chế phương tiện là "giọt
nước tràn ly", khiến khách hàng không còn
nghĩ tới chuyện mua xe nữa.
Anh Hữu Tuấn, Giám đốc
showroom ôtô trên đường Lê Đức Thọ (Hà Nội)
ví von khó khăn chung của kinh tế giống như
cái hố sâu. Cao mấy cũng có người nhảy vì
nhu cầu. Nhưng giờ đặt bó chông (phí hạn chế
phương tiện) ở dưới thì chẳng còn ai dám.
Giải pháp hữu hiệu nhất mà
VAMA đánh giá vào lúc này là chính phủ cần
minh bạch các mức phí và hủy bỏ, không đề
cập tới phí hạn chế phương tiện giao thông
cá nhân nữa. Ngoài ra, phí trước bạ cần được
đưa về 5% với xe hơi và 2% với xe tải. Chỉ
có như vậy thị trường sẽ hồi phục như 2011,
tiền thuế thu về nhiều hơn để đầu tư hạ tầng.
Khi được hỏi nếu các loại
thuế vẫn giữ nguyên và phí hạn chế phương
tiện được thông qua thì hành động của các
liên doanh sẽ thế nào, đại diện các nhà sản
xuất trả lời: "Lúc đó Việt Nam sẽ chỉ còn xe
nhập khẩu".
Trọng Nghiệp | 
